Avrupa Yeşil Mutabakatı Ve Yapı Ürünleri Sektörü Açısından Değerlendirmeler

Canan DERİNÖZ GENCEL, Türkiye Çimento Sanayicileri Birliği, Çevre ve İklim Değişikliği Müdürü

Avrupa Komisyonu aşağıdaki iklim hedeflerini sağlamak üzere 11 Aralık 2019’da Avrupa Yeşil Mutabakatını yayınladı.

• Birleşmiş Miletler Paris İklim Anlaşması kapsamında, küresel sıcaklık artışını sanayi öncesi döneme göre en fazla 1,5 derece Celsius ile sınırlama hedefine katkıda bulunmak
• 2050’de İklim Nötr olmak
• 2030’da net sera gazı emisyonlarını 1990 seviyesinin % 55 altına çekmek.

Avrupa Komisyonu, Yeşil Mutabakat’ın halkın ve gelecek nesillerin daha iyi ve sağlıklı yaşamasını sağlayacağını ifade edilmektedir.

AVRUPA YEŞİL MUTABAKATI VE YAPI ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ AÇISINDAN DEĞERLENDİRMELER

Yeşil Mutabakat -Faydalar

Kaynak: https://ec.europa.eu/info/strategy/priorities-2019-2024/european-green-deal_en

Yeşil Mutabakatın Ana Temaları

İklim ve Çevre

• 2050 itibari ile karbon nötr olunması
• Sera gazı azaltım hedeflerinde değişiklik
• Sıfır kirlilik
• Döngüsel ekonomi
• Yeşil finansman
• Enerji vergileri
• Biyoçeşitlilik stratejisi

Piyasa

• Sürdürülebilir ürün politikaları
• Atık azaltımı- ikinci hammadde piyasasının canlandırılması
• Düşük karbonlu ürünlerin kullanımının desteklenmesi
• Yenilenme dalgası

Rekabetçilik

• Sınırda karbon düzenlemeleri
• Endüstriyel politikalar
• İnovasyon, Ar-Ge Fonları

Yapı Ürünleri Sektörüne Olası Etkiler

Avrupa Yeşil Mutabakatını incelediğimizde; Avrupa’nın azimli sera gazı azaltım hedefleri ve karbon nötr kıta olma hedefi kapsamında, Avrupa Birliği’ne ihraç edilecek ürünlerde düşük karbon ayak izi ve yüksek çevresel performans talep edeceğini görebiliriz.

Avrupa Yeşil Mutabakatı, karbon emisyonlarında iddialı azaltım hedefleri yanı sıra, sıfır kirlilik hedefini de taşımaktadır. Mutabakat metni, karbon emisyonları ile beraber sanayiden kaynaklanan emisyonlara ilişkin AB düzenlemelerinin de gözden geçirileceğini ifade etmektedir. Bu kapsamda ülkemizdeki endüstriyel emisyon mevzuatının da daha zorlayıcı şekilde revize edileceğini öngörmekteyiz.

“55’e Uyum Paketi (Fit for 55)” Taslağı

Avrupa Birliği Yeşil Mutabakatı ve AB’nin 2050 yılına kadar karbon nötr olma hedefini belirleyen “55’e Uyum Paketi (Fit for 55)” taslağı, 14.07.2021’de AB Komisyonu tarafından yayınlandı.

“Fit for 55” AB’nin tek seferde yayımladığı en kapsamlı önlem paketi özelliğine sahip. Paket, 2030 yılında AB’nin karbon salınımını 1990 seviyelerine kıyasla yüzde 55 oranında azaltma konusundaki siyasi hedefiyle uyumlu hale getirmek için, AB iklim ve enerji politikasını tamamen revize etmektedir.

Yeşil Mutabakat’ın önemli bir parçası olan “Fit for 55” paketi, sınırda karbon mekanizması, AB emisyon ticaret sistemi, enerji vergisi yönergesi revizyonu ve yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği yönergelerinde yapılacak değişiklikleri içermektedir.

Paketin içinde, Avrupa sanayisini yakından ilgilendiren başka düzenlemelere ilişkin revizyonlar da yer alıyor. Yenilenebilir Kaynaklardan Enerji Üretiminin Teşviki Direktifi, Enerji Vergilendirme Direktifi, ETS dışı sektörler için Çaba Paylaşımı Regülasyonu ve Orman Stratejisi bu düzenlemeler arasındadır.

Sınırda Karbon Düzenlemesi

Sınırda karbon düzenlemesi kapsamında, ithalatçı; ithal edilen ürün içindeki gömülü karbon miktarına göre ürünü satın alan AB üyesi ülkeye bedel ödeyecektir. Uygulama ilk etapta, çimento, demir çelik, alüminyum, gübre ve elektrik sektörlerine uygulanacaktır. Türkiye, AB’ye klinker ve çimento ihracatı yaptığı için yapı ürünleri sektörü kapsamında çimento üretimi düzenlemeden etkilenecektir.

Sınırda karbon düzenlemesi 2023’te sadece raporlama ile başlayacak, 2026 itibariyle ise ithalatçılar AB’ye karbon bedeli ödemeye başlayacak. Düzenleme oldukça karmaşık ve pek çok alt tüzük yayınlanacağı bildiriliyor. TÜRKÇİMENTO, taslağa ilişkin görüşlerini TOBB, DEİK, Ticaret Bakanlığı ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na resmi olarak iletti.

Türkiye Cumhuriyeti Yeşil Mutabakat Eylem Planı

Ticaret Bakanlığı tarafından 16 Temmuz 2021’de Yeşil Mutabakat Eylem Planı yayınlandı. Bu plana ilişkin 16 Temmuz 2021 tarihli bir Cumhurbaşkanlığı Genelgesi mevcuttur.

Yeşil Mutabakat Eylem Planı içinde yer alan 9 ana başlık, 32 hedef ve 81 eylem içerisinde aşağıdaki eylemler ve çıktılar sanayi faaliyetleri açısından öne çıkmaktadır:

Sınırda Karbon Düzenlemesi/İklim Değişikliği

• Sınırda karbon düzenlemesi’ne (SKD) tabi sektörler için sera gazı azaltım yol haritası hazırlanması- teşvik mekanizmaları kurulması
• SKD’nin sektörlere etkisinin analizi-eylem seti hazırlanması
• Sera gazı izleme sistemi revizyonu
• Karşılıklı tanınabilir belgelendirme faaliyetleri
• Ulusal Emisyon Ticaret Sistemi – Pozisyon Belgesi hazırlanması
• Türkiye’nin Paris Anlaşmasına taraf olması-Pozisyon Belgesi hazırlanması

Yeşil ve Döngüsel Ekonomi

• AB’nin Entegre Kirlilik ve Kontrol Mevzuatı-Mevcut En İyi Tekniklere Uyum ulusal mevzuatı hazırlanması

Teşvik/Finansman

• Yatırımların sürdürülebilirliği konusunda Taksonomi Mevzuatı hazırlanması
• Yeşil dönüşümü desteklemek amacıyla ihtiyaçların belirlenmesi ve AB’de sağlanan teşvik unsurları da dikkate alınarak ulusal teşvik sisteminin gözden geçirilmesi

Yeşil Teknolojiler konusunda destek ve teşvik önerileri hazırlanm