3213 Sayılı Maden Kanunu Uygulamasında Yaşanan Sorunlara İlişkin hazırlanmakta olan Yeni Maden Kanunu çalışmalarına ilişkin gelişmeler;
Bilindiği üzere Madenlerin milli menfaatlere ve uygun olarak madenlerin üzerinde hak sahibi olunması, aranması işletilmesi, tesislerin kurulması, terk edilmesi, maden kaynaklarının etkin, verimli, şeffaf, çevreye duyarlı ve sürdürebilir şekilde yönetilmesi esası ile hareket edilmesi sektörümüzün vazgeçilmezi ve kanun hükmüdür. Madenler insan ve toplum yaşamının önemli bir parçasıdır. Yeni Maden Kanunu’nun çalışmalarında ruhsat bedelleri ve devlet haklarında yapılacak iyileştirmeler ile maliyetlerimize önemli katkı sağlanacağını düşünüyoruz. Bu itibarla yurt dışı uzantılarımızla dünya pazarlarındaki rekabet şansımız artacaktır. Hem de kendi iç pazarımızdaki sanayiye verilecek bu malzemelerin daha kolay temini ile maliyetlerin düşmesi ile ülke ekonomisine önemli katkı sağlanacaktır.
MAPEG’de Olumlu Gelişmeler;
Güvenlik soruşturmalarının hızlanması ve her hafta açıklanması, e-maden sisteminin daha verimli olarak kullanılması, hataların giderilmesi yönünde yaklaşımlar sergilenmesi, 2019 yılı ocak ayı başı satış fiyatlarının bir önceki yıl ile aynı olması, Pandemi döneminde yapılan ve yapılacak resmi işlem süreçlerinin desteği ve sürelerin uzatılması, bürokrasinin azalması, kurum personeline erişim ve sonuç alınması yönündeki destek alımı, sektör görüşlerine önem verilmesi ve sektörle iç içe çalışır olunması önemli gelişmelerdir.
16 Maden STK’sı başkanları ile birlikte hazırlanmakta olan 3213 Sayılı Maden Kanunu Uygulamasında Yaşanan Sorunlara İlişkin olarak uzun soluklu ve çok yönlü bir çalışma yapılmıştır. MAPEG Genel Müdürlüğümüze destek, sektörleri üretim esasına yönlendirmek ve süreklilik arz eden bir rahat çalışma ortamının sağlanması ve hakka niyet hareket edilmesi için bir çalışma süreci başlatıldı, beklentilerimiz yazılı olarak MAPEG Genel Müdürlüğüne sunuldu.
Maden STK Başkanlarımızla başta Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanımız Sayın Fatih DÖNMEZ, Bakan Yardımcılarımız, MAPEG Genel Müdürümüz, Genel Müdür Yardımcılarımız ile ilgili diğer bakanlıklar, üst düzey yetkilileri ziyaret ederek “Madencilik Sektörünün” içinde bulunduğu bu dar boğazın ve sürecin sorunsuz olarak geçmesi ve hazırlanmakta olan Yeni Maden Kanunu çalışmaları için destek taleplerimizi aktardık.
3213 Sayılı Maden Kanunu Uygulamasına İlişkin Hazırlanmakta Olan Yeni Maden Kanunu için Kireç Sanayicileri Derneğinin Sektör adına paylaşılan Talebi ve Çözüm Önerileri Aşağıda Yer Almaktadır;
1- İzinlerle ilgili yatırım güvencesini önemli oranda azaltan hükümlerin maddelerden çıkartılması
(Bakanlık tasarrufu ile faaliyetin durdurulması, ruhsat alanlarına kısıtlama getirilmesi ve imara açılması ile kazanılmış hakların yok edilmesi, özel alanların tek tek sayılmaması, yatırım gideri ödenerek kazanılmış hakların yok edilmesi ve diğer kamu kuruluşlarının MAPEG 'den bağımsız işlem tesis etmesi)
(İlgili Maddeler: Madde 23, Madde 24, Madde 30, Madde 31)
2- Yeni eklenen kamu yararı ibaresinin Kanunun amaç maddesinden çıkarılması ve bu maddeye “ruhsat güvencesinin sağlanması” ibaresinin eklenmesi
(İlgili Maddeler: Madde 1)
3- Maden Bölgesi uygulamasının sadece I. Grup, II(a) ve IV(b) grup madenlerle sınırlandırılması
(İlgili Maddeler: Madde 38)
4- Devlet hakkı uygulamasının sektör önerisi (%4) doğrultusunda yeniden düzenlenmesi
(İlgili Maddeler: Madde 47)
5- Şirket hisselerinin en az %25'inin Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı gerçek kişilerden olması zorunluluğunun maddeden çıkarılması
(İlgili Maddeler: Madde 4)
6- İdarelerin denetimlerinin I(a) ile sınırlı olması ve nihai kararı her durumda MAPEG 'in vermesinin sağlanması
(İlgili Maddeler: Madde 43, Madde 45, Madde 51)
7- Madencilik teşviklerinin mevcut Kanun'daki gibi kalması
(Tesis teşviklerinin korunması, projede beyan edilen üretim miktarı ile teşviklerin ilişkilendirilmemesi, orman bedellerine %50 teşvik uygulanması, açık işletmelerde çalışanlara da yer altı çalışanlarına benzer teşvikler getirilmesi)
(İlgili Maddeler: Madde 53)
8- Projeye aykırı olmakla birlikte tehlike arz etmeyen faaliyetlerin doğrudan durdurulması yerine düzenlenmesi için süre verilmesi (Mevcut Kanun'daki hükmün korunması)
(İlgili Maddeler: Madde 37)
9- Sevk fişinin sadece “birincil sevkiyat ve nihai satışta” kullanılması
(İlgili Maddeler: Madde 37)
10- I. Gruplar hariç diğer gruplara ilk müracaatla ruhsat verilmesi ve arama ruhsat dönemi tanınması
(İlgili Maddeler: Madde 13)
11- Öngörülen idari para cezalarının %75 oranında azaltılması
(İlgili Maddeler: Madde 59)
12- Ruhsat devrinin Genel Müdürlük onayı ile yapılması
(İlgili Maddeler: Madde 8)
13- Rodövans sözleşmelerinde noter onayının kaldırılması ile taraflar arasındaki davaların Genel Müdürlüğe bildirilmesinin düzenlenmesi
(İlgili Maddeler: Madde 12)
14- Zeytinlik alanlarda yapılacak madencilik faaliyetlerinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca belirlenen emisyon limitleri baz alınmalı, bu limitlerin altında kalan faaliyetlere ve tesislere izin verilmeli,
Bu arada 16 Kasım 2019 tarihinde gerçekleşen Hayatımız Maden Çalıştayı sırasında konuşan T.C. Enerji Ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcısı Prof. Dr. Şeref KALAYCI sektörün yaşadığı sorunları sektör temsilcilerinden dinlediklerini, sorunlara yönelik çalışmaları yürüttüklerini söylemişti. Sayın Kalaycı “2020 yılında dördüncüsü gerçekleşecek olan Hayatımız Maden Çalıştayı’nda ‘’Artık sorunları konuşmayacağız” demişti. Madencilik Sektörü için kayda değer müjdeci bir söylemdi. Yeni Maden Kanunu çalışmalarında bu söylem hatırlanıp, gereği yapılacağı yönündeki inancımızı taşıyor ve güveniyoruz.
2020 Yılının bu son çeyreğinde Tüm Madencilik Sektörü bir arada, el ele verip şu pandemi dönemindeki her türlü ağır şartlara rağmen üretimini devam ettirmiştir. Hazırlanmakta olan yeni maden kanunun ilgili tüm kurum ve kuruluşların üzerine düşen desteği sağlayarak Türk Madencilik Sektörünün dünyadaki saygınlığı korunmalı ve kanunda yerini almalıdır.
NOT: Bu yazıyı kaleme aldığım sırada İzmir’de yaşanan deprem, tüm Türkiye’yi olduğu gibi beni de derinden üzdü. Kireç Dünyası Dergisi aracılığıyla depremde hayatını kaybeden vatandaşlarımıza Allahtan rahmet, kederli ailelerine sabırlar ve yaralılarımıza acil şifalar diliyorum. Ayrıca arama kurtarma faaliyetlerinde özveriyle ve cesurca görev yapan ekipleri de tebrik ediyorum. Yaşanan bu büyük felaket sonrası büyük bir yardımlaşma ve dayanışma örneği sergileyen milletimize başsağlığı diliyorum.
Süleyman Alkaya
KİSAD Kireç Sanayicileri Derneği